Een voedselbos; een ontzettend rijke omgeving voor de natuur in twee opzichten. Er bloeit van alles in een voedselbos. Dat is nodig om de vruchten te produceren. Dit trekt niet alleen enorm veel bestuivers aan, ook allerlei andere insecten, amfibieën en zoogdieren zullen je dankbaar zijn voor deze oase. Daarnaast kun je veel oogsten in een juist aangeplant voedselbos. Dat is dan weer leuk voor ons! Wil jij ook een voedselbos beginnen maar weet je niet zo goed hoe? Ik neem je mee door de stappen en laat je gelijk kennis maken met wat beplanting.
Wat vind je lekker?
Een voedselbos is voor de natuur hoe dan ook fantastisch, maar het is extra leuk wanneer je er zelf ook van kunt eten. Dat is uiteindelijk wel het doel. Kies soorten groenten en fruit die je zelf graag eet. Dit zorgt er ook voor dat je gemotiveerder bent om het bos op de juiste manier te onderhouden.
Maak een plan
Voordat je aan de slag gaat met het kopen en aanplanten van allerlei planten is het goed om een indeling uit te tekenen. In een voedselbos is vaak nagedacht over welke planten waar komen, omdat je vaak zo veel mogelijk voedsel wilt produceren. Wanneer je in lagen werkt, maak je optimaal gebruik van de meters in je tuin. Denk bijvoorbeeld aan de combinatie tussen blauwe bessen, hazelnoten en een kersenboom. Deze groeien en bloeien op verschillende hoogtes en de laagste van de twee kunnen ook in halfzon (door de grotere kersenboom) genoeg produceren.
Daarnaast heb je nog een laag die zich onder de grond bevind, de knolgewassen. Hoewel het blad van deze planten zichtbaar is, groeit het product ondergronds. Denk hierbij aan wortels, aardappelen of de yacon.
Houd er ook rekening mee dat we in Nederland een klimaat hebben met vrij milde winters en gematigde zomers, met enkele uitschieters van extreme temperaturen. Zorg ervoor dat je planten kiest die hier tegen opgewassen zijn, of dat je de planten kunt bieden wat zij in extreme situaties nodig hebben. Daarnaast is juist onderhoud van het bos essentieel voor de lange termijn gezondheid en productie. Hier kan een hoop tijd in gaan zitten.
Grondsoort
Bedenk tevens ook welke planten op dezelfde grondsoort kunnen groeien. In het voorbeeld dat ik eerder gaf, de blauwe bes, hazelnoot en kers, kunnen alle drie goed op zure grond staan. Verwijder daarnaast onkruid en puin. Eventueel kun je de grond nog verbeteren door te draineren wanneer deze te veel vocht vast houd, of compost toevoegen wanneer de grond niet rijk genoeg is.
Begin met het planten van de grootste bomen en werk vervolgens naar de kleinere planten toe. Houd hierbij rekening met de hoogte en groeisnelheid van de verschillende soorten. Bescherm de jonge planten: Nieuw geplante bomen en struiken hebben vaak extra bescherming nodig om te voorkomen dat ze beschadigd worden door dieren of onkruid.
Voeg zodra je klaar bent mulch toe, zoals houtsnippers, om de bodem vochtig te houden en om onkruid te verminderen. Mulch kan ook tijdens de vorst de wortels wat extra bescherming bieden.
Een voedselbos vraagt wel enig onderhoud om ervoor te zorgen dat de planten goed blijven groeien en om het onkruid onder controle te houden. Zeker na het oogsten wil je hier en daar wel wat snoeien. Je planten zien er dan niet alleen beter uit, je zult met een juiste snoei ook extra voedsel produceren.
Benieuwd welke planten er in Nederland goed groeien in een voedselbos? Ik heb een korte lijst gemaakt waar je inspiratie uit kunt opdoen.
Hazelnootstruik (Corylus avellana): een struik die zowel in de zon als in de schaduw kan groeien.
Appelboom (Malus domestica): een fruitboom die zowel in de zon als in de halfschaduw kan groeien en veel verschillende soorten appels produceert.
Walnotenboom (Juglans regia): een grote boom die noten produceert en zowel in de zon als in de schaduw kan groeien.
Zwarte bes (Ribes nigrum): een struik die in de zon of in de halfschaduw kan groeien.
Aardbeienplant (Fragaria): een laag groeiende plant die in de zon of in de halfschaduw kan groeien en heerlijke aardbeien produceert.
Kruisbes (Ribes uva-crispa): een struik die in de zon of in de halfschaduw kan groeien.
Vlier (Sambucus nigra): een struik die zowel in de zon als in de schaduw kan groeien en bessen produceert die kunnen worden gebruikt voor sap, jam en siroop.
Peerboom (Pyrus communis): een fruitboom die in de zon of in de halfschaduw kan groeien en verschillende soorten peren produceert.
Cranberryplant (Vaccinium macrocarpon): een laag groeiende plant die in vochtige omstandigheden kan groeien en heerlijke bessen produceert die kunnen worden gebruikt voor sap en jam.
Kastanjeboom (Castanea sativa): een grote boom die zowel in de zon als in de halfschaduw kan groeien en eetbare kastanjes produceert.
Naast deze lijst aan planten die vooral vruchten produceren, kun je uiteraard ook aan de slag met groenten, kruiden en eetbare bloemen. Wees zorgvuldig in welke groenten en kruiden je opkweekt, omdat niet alles even winterhard is. Sommige planten gaan maar een seizoen mee, maar kruiden als rozemarijn en munt soorten zijn meerjarig. Bij de juiste planning kan je ook hier veel plezier van hebben.
Meer leren? Schaf dan snel mijn uitgebreide e-course biodivers tuinieren aan en ga aan de slag met de basis van een biodiverse tuin!
Comments